Γενικά

Καρκίνος είναι ο άτυπος και ανεξέλεγκτος πολλαπλασιασμός κυττάρων, που εκτοπίζουν τους υγιείς ιστούς από κάποια περιοχή του σώματος.

  • ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τον συχνότερο καρκίνο στις γυναίκες και την πρώτη αιτία θανάτου γυναικών ηλικίας 35-55 ετών
  • η διάγνωση του καρκίνου του μαστού με απόλυτη βεβαιότητα, τίθεται μόνο με την ιστολογική εξέταση της ύποπτης βλάβης.
  • έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού, με την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση, σημαίνει σχεδόν πλήρη ίαση.
  • Κληρονομικός καρκίνος του μαστού: αποτελεί τμήμα του οικογενούς καρκίνου, δηλ. του καρκίνου που οφείλεται σε ένα συνδυασμό περιβάλλοντος και γενετικής προδιάθεσης. Σχετίζεται με μια συγκεκριμένη μετάλλαξη κάποιου γονιδίου (BRCA1 και BRCA2). 
    Μεταβιβάζεται κατά τον αυτόσωμο επικρατούντα τύπο, δηλ. χαρακτηρίζεται από ένα τύπο κληρονομικότητας σε τρείς γενεές (γιαγιά, μητέρα, κόρη).

Παράγοντες κινδύνου

Αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, έχουν οι γυναίκες οι οποίες σχετίζονται με κάποιον από τους ακόλουθους προδιαθεσικούς παράγοντες:

  1. Ηλικία άνω των 50 ετών. Το 70% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού, αφορά σε γυναίκες μεγαλύτερες των 50 ετών.
  2. Οι γυναίκες της λευκής φυλής, έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού, από τις γυναίκες της μαύρης φυλής.
  3. Γενετική προδιάθεση δηλ. μεταλλάξεις των γονιδίων BRCA1 και BRCA2
  4. Οικογενειακό ιστορικό. Γυναίκες που έχουν μια συγγενή πρώτου βαθμού (μητέρα, αδελφή, κόρη) με καρκίνο του μαστού. Εάν έχουν περισσότερες από μια συγγενή με καρκίνο του μαστού, ο κίνδυνος πολλαπλασιάζεται.
  5. Γυναίκες με καρκίνο στον ένα μαστό, έχουν αυξημένο κίνδυνο (3-4 φορές) να αναπτύξουν καρκίνο και στον άλλο μαστό.
  6. Γυναίκες με καρκίνο ωοθηκών ή ενδομητρίου.
  7. Έναρξη εμμήνου ρύσεως πριν την ηλικία των 12 ετών.
  8. Λήξη εμμήνου ρύσεως μετά την ηλικία των 55 ετών.
  9. Μακροχρόνια λήψη οιστρογόνων ως θεραπεία υποκατάστασης ή ως μέτρο αντισύλληψης.
  10. Γυναίκες που είχαν πρώτη εγκυμοσύνη μετά την συμπλήρωση του 30ου έτους της ηλικίας, ή δεν είχαν ποτέ τελειόμηνη εγκυμοσύνη.
  11. Έκθεση σε μεγάλες δόσεις ακτινοβολίας.
  12. Υπερβολικό σωματικό βάρος-έλλειψη άσκησης.
  13. Κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ και τροφών που περιέχουν συντηρητικά.

Πρόληψη

Η καλύτερη πρόληψη για τον καρκίνο του μαστού, είναι η έγκαιρη διάγνωση. 
Αυτή επιτυγχάνεται με την αυτοεξέταση των μαστών, την κλινική εξέταση και την μαστογραφία (ιδίως την ψηφιακή). 
Σε περιπτώσεις με επιβαρυμένο οικογενειακό ιστορικό ή γονιδιακών μεταλλάξεων (BRCA1 και BRCA2), μπορεί να αποφασισθεί προφυλακτικά, αμφοτερόπλευρη μαστεκτομή. 
Σε γυναίκες με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, πιστεύεται ότι η χημειοπροφύλαξη με την χορήγηση αντιοιστρογόνων φαρμάκων μπορεί να μειώσει σημαντικά την πιθανότητα ανάπτυξης της νόσου.

Διάγνωση

Η διάγνωση του καρκίνου του μαστού, αρχίζει όταν με την αυτοεξέταση ή την κλινική εξέταση, εντοπισθεί ψηλαφητή μάζα στον μαστό. 
Ακολουθεί η μαστογραφία (προτιμότερο η ψηφιακή), η οποία αποτελεί την κύρια και αναντικατάστατη μέθοδο απεικόνισης των μαστών. 
Αναλόγως των ευρημάτων, μπορεί να κριθεί σκόπιμος ο συμπληρωματικός απεικονιστικός έλεγχος με υπερηχογράφημα μαστών ή και μαγνητική μαστογραφία. Εάν με τον απεικονιστικό έλεγχο επιβεβαιωθούν τα ύποπτα ψηλαφητά ευρήματα, διενεργείται βιοψία από την ύποπτη περιοχή. Ανάλογα με την περίπτωση ο ειδικός θα επιλέξει τον τρόπο βιοψίας:

  • με λεπτή βελόνη (FNA)υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση.
  • στερεοτακτική βιοψία (με χρήση ακτίνων χ)
  • προεγχειρητικός εντοπισμός της βλάβης με τοποθέτηση ειδικού σύρματος (αγκίστρου) και στη συνέχεια χειρουργική εκτομή αυτής.

Η διάγνωση ολοκληρώνεται με την ιστολογική εξέταση των δειγμάτων της βιοψίας και είναι αυτή που θέτει με απόλυτη βεβαιότητα τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού.

Θεραπεία

Οι τρόποι αντιμετώπισης του καρκίνου του μαστού σήμερα, είναι οι εξής:

1) Χειρουργική επέμβαση

α) συντηρητική

  • απλή ογκεκτομή
  • ογκεκτομή και αφαίρεση μασχαλιαίων λεμφαδένων
  • τμηματεκτομή και αφαίρεση μασχαλιαίων λεμφαδένων

β) ριζική

Στις παραπάνω (β) περιπτώσεις γίνεται ολική μαστεκτομή και αφαίρεση μασχαλιαίων λεμφαδένων.

  • μεγάλοι σε μέγεθος όγκοι
  • πολυεστιακή νόσος
  • μικροί μαστοί

2) Χημειοθεραπεία

3) Ακτινοθεραπεία

4)Ορμονοθεραπεία